Niesłuszne wydziedziczenie – jak odzyskać spadek?

Andrzej był dwukrotnie żonaty: z pierwszego małżeństwa miał syna, a z drugiego córkę. Pierwsze małżeństwo skończyło się rozwodem z winy Andrzeja, po którym wyjechał i całkowicie zerwał kontakt z 3-letnim wówczas synem. Przed śmiercią Andrzej sporządził testament, w którym powołał do całości spadku swoją drugą żonę, a w przypadku, gdyby nie mogła ona dziedziczyć – córkę. Oświadczył w nim też, że wydziedzicza syna ze względu na uporczywe niedopełnianie obowiązków rodzinnych w postaci braku kontaktu z ojcem przez 40 lat (art. 1008 pkt 3 k.c.). 

Andrzej zmarł krótko po śmierci swojej drugiej żony. Spadek o wartości 200 000 zł w całości odziedziczyła córka. Syn Andrzeja wystąpił wówczas z pozwem przeciwko siostrze o zapłatę 50 000 zł zachowku. Sąd Rejonowy uznał, że nie doszło do skutecznego wydziedziczenia, gdyż to Andrzej był winny braku więzi rodzinnych z synem. W związku z tym zasądził zachowek na rzecz powoda.

Beata sporządziła testament, w którym wydziedziczyła swoją córkę, która od kilku lat nie utrzymuje z nią kontaktu i nie wspiera jej w chorobie i starości. Wydziedziczenie było skuteczne, gdyż okoliczności te były prawdziwe. 

Rodzaje wydziedziczenia

Pozbawienie prawa do spadku możemy podzielić na dwa rodzaje.

Po pierwsze, wyróżniamy wydziedziczenie znane z języka potocznego. Polega ono na pozbawieniu spadkobiercy ustawowego (np. dzieci, małżonka) udziału w spadku. Robi się to poprzez powołanie w testamencie do całości spadku innych osób z pominięciem osoby niepożądanej. Innym sposobem jest sporządzenie “testamentu negatywnego”, którego treścią będzie tylko pozbawienie spadkobiercy ustawowego prawa do dziedziczenia po nas. W takim przypadku jednak dana osoba nie będzie całkowicie pozbawiona prawa do spadku i będzie mogła dochodzić zapłaty zachowku.

Po drugie, istnieje wydziedziczenie sensu stricto określone w art. 1008 k.c., które polega nie tylko na wyłączeniu dziedziczenia ustawowego, ale także na pozbawieniu prawa do zachowku osób do tego uprawnionych: zstępnych, małżonka i rodziców. Tego właśnie rodzaju wydziedziczenia dotyczy niniejszy tekst.

Jak kogoś wydziedziczyć?

Wydziedziczenie może być dokonane tylko w testamencie, a jego przyczyna musi być określona w jego treści (art. 1009 k.c.).

Wydziedziczenie dziecka, wydziedziczenie rodzica czy małżonka nie może nastąpić z dowolnej przyczyny. Przepisy przewidują jedynie 3 przypadki pozwalające na skuteczne wydziedziczenie. Może do niego dojść, gdy uprawniony do zachowku:

1) wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego (np. jest alkoholikiem, narkomanem, zaniedbuje własną rodzinę, czerpie środki utrzymania z nielegalnych źródeł);

2) dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego

przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci (np.

przestępstwa uszkodzenia ciała);

3) uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych (np. obowiązków alimentacyjnych lub obowiązku opieki nad spadkodawcą, szczególnie, gdy wymaga tego jego wiek i stan zdrowia).

Wbrew pozorom, wykazanie tych przesłanek nie zawsze jest proste. Ponadto istnieje też instytucja skutecznego przebaczenia, która uniemożliwia wydziedziczenie (art. 1010 k.c.).

Niesłuszne wydziedziczenie – adwokat Warszawa

Zdarza się, że ludzie pod koniec życia stwierdzają: “Chcę wydziedziczyć syna!”, “Chcę wydziedziczyć córkę!”. Jak wykazaliśmy w artykule, wydziedziczenie syna, a nawet wydziedziczenie wnuka jest w polskim prawie jak najbardziej możliwe. W takich przypadkach nie zawsze jednak zachodzą okoliczności, które mogą stanowić wymagany przez ustawę powód wydziedziczenia. Tak właśnie było w przypadku Andrzeja.

Jest wiele spraw, w których osoby niesłusznie wydziedziczone dochodzą uznania wydziedziczenia za bezskuteczne i wypłacenia zachowku. Jeśli jesteś jedną z takich osób, koniecznie skontaktuj się z doświadczonym adwokatem, który pomoże Ci uzyskać należny Ci udział w spadku po bliskim. Zadzwoń do naszej kancelarii i porozmawiaj z nami o szczegółach.