Jak unieważnić umowę?

Wieloletni alkoholizm Adama spowodował uszkodzenie jego mózgu, co sprawiło, że częściowo stracił zdolności poznawcze. Zapomniał, jak się nazywa oraz gdzie mieszka. Jego upośledzenie zostało wykorzystane przez grupę oszustów, którzy zaprowadzili go do notariusza, gdzie ten sprzedał swoje mieszkanie warte 350 000 zł za kwotę 100 000 zł.

Emilia ma niską emeryturę i nie stać jej na leczenie. Ponadto nie ma zdolności kredytowej. Zdecydowała się więc na pożyczkę w firmie pożyczkowej. W umowie ustalono, że Emilia dostanie 40 000 zł, które musi spłacić z odsetkami. Celem zabezpieczenia spłaty zawarto umowę przenoszącą na firmę własność mieszkania wartego 400 000 zł. Umowa ta nie przewidywała obowiązku zwrotu Emilii nadwyżki z ewentualnej sprzedaży nieruchomości. Emilia nie spłaciła pożyczki. W związku z tym firma pożyczkowa oświadczyła, że przejmuje jej mieszkanie.

Chcę unieważnić umowę

Zgodnie z zasadą swobody umów (art. 3531 k.c.), strony mogą zawrzeć umowę o dowolnej treści. Jednakże prawo przewiduje w tym zakresie pewne ograniczenia. Jeśli zawarta umowa zawiera poważne wady, sąd może uznać ją za nieważną.

Czynność prawa (w tym wypadku umowa) jest nieważna, gdy jest sprzeczna z ustawą, ma na celu obejście ustawy lub jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego (art. 58 k.c.). Nieważność czynności prawnej może też wynikać z zaistnienia wady oświadczenia woli, takiej jak brak świadomości lub swobody, pozorność, błąd, podstęp, czy groźba (art. 82-88 k.c.). Unieważnienie umowy może zajść także w przypadku uznania, że miał miejsce tzw. wyzysk (art. 388 k.c.).

Brak świadomości lub swobody jako wada oświadczenia woli

Jak wynika z Kodeksu cywilnego, za nieważne uznaje się oświadczenie woli złożone przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne podejmowanie decyzji i wyrażanie woli. Dotyczy to w szczególności choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego, chociażby tymczasowego, zaburzenia czynności psychicznych (art. 82 k.c.).

Czynność prawna jest ważna tylko wtedy, gdy obie strony złożyły oświadczenia woli z pełnym rozeznaniem. Adam w chwili podpisywania umowy nie był świadomy swoich czynów. W związku z tym należy wnieść pozew o ustalenie nieważności umowy sprzedaży nieruchomości (art. 189 k.p.c. w zw. z art. 82 k.c.). Sąd cywilny unieważni wówczas umowę i mieszkanie wróci do Adama.  

Jednocześnie oszuści powinni zostać skazani za przestępstwo przez sąd karny (art. 286 k.k.).

Nieuczciwe umowy pożyczkodawców

W przypadku Emilii problemem było nadmierne zabezpieczenie pożyczki. Otrzymując 40 000 zł, mogła utracić mieszkanie warte 400 000 zł. Na szczęście umowę tę również można unieważnić. Sąd Najwyższy wielokrotnie wskazywał, że umowa, w której na rzecz wierzyciela ustanowiono nadmierne zabezpieczenie wierzytelności, narusza zasady współżycia społecznego (art. 58 § 2 k.c.). Sytuacja taka ma miejsce zwłaszcza w przypadku, gdy dłużnik nie jest w stanie zapobiec efektowi nadmiernego zaspokojenia wierzyciela, a wierzyciel nie ma prawnego obowiązku zwrotu nadpłaty.

Unieważnienie umowy – adwokat

Teraz już wiesz, jak unieważnić umowę sprzedaży lub inną. Wbrew pozorom, często warto jest wystąpić z pozwem o unieważnienie umowy. Prawnik chcący wygrać taką sprawę musi jednak wykazywać się doskonałą znajomością licznych przepisów oraz ich interpretacji funkcjonujących w praktyce. W związku z tym, jeśli uważasz, że nieopatrznie zawarłeś umowę sprzeczną z prawem, koniecznie zgłoś się o pomoc do doświadczonego profesjonalisty. W naszej kancelarii pracują adwokaci, którzy wielokrotnie zajmowali się podobnymi sprawami i odnosili sukcesy – będą więc mogli pomóc również Tobie.